Το πρώτο βήμα για την ιδιωτικοποίηση του νερού έγινε ιστορικά και σε όλο τον κόσμο, όταν η ιδιοκτησία και η διαχείρισή του πέρασε σε κάποια συγκεντρωτική δομή: είτε κεντρικό κράτος είτε τοπικές και περιφερειακές αρχές.
Στη Θεσσαλονίκη, η ιδιωτικοποίηση του νερού ξεκίνησε όταν (1998-99) οι δημόσιοι οργανισμοί ύδρευσης (ΟΥΘ) και αποχέτευσης (ΟΑΘ) έγιναν Α.Ε. και συγχωνεύθηκαν με τη δημιουργία της ΕΥΑΘ Α.Ε. και της ΕΥΑΘ Παγίων, την εισαγωγή της ΕΥΑΘ στο χρηματιστήριο και την πώληση περίπου του 25% των μετοχών της σε ιδιώτες.
Με τα μνημόνια, έγινε το 2011 μεταβίβαση μετοχών της ΕΥΑΘ (και της ΕΥΔΑΠ στην Αθήνα) στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ).
Το ιστορικό μαζικό δημοψήφισμα «από τα κάτω», που έγινε στις 18 Μάη 2014, με το 98% των πολιτών να ψηφίζει ΟΧΙ στην ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ μπλόκαρε κοινωνικά και πολιτικά αυτή τη διαδικασία. Την ίδια χρονιά, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) έκρινε αντισυνταγματική την ένταξη ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ στο ΤΑΙΠΕΔ.
Νέα απόπειρα έγινε το 2016 με μεταβίβαση μετοχών ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (το «Υπερταμείο»). Το 2022, το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματική τη μεταβίβαση της πλειοψηφίας των μετοχών των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο Υπερταμείο.
Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Νερού στις 22.3.2022, 62 φορείς και συλλογικότητες της Θεσσαλονίκης, που υπέγραψαν διακήρυξη και συμμετέχουν στην “Πρωτοβουλία για τη συνεργατική διαχείριση του νερού της Θεσσαλονίκης από τους πολίτες”, κάλεσαν τους Δημάρχους και τα Δημοτικά Συμβούλια της ευρύτερης περιοχής Θεσσαλονίκης να εφαρμόσουν τους νόμους και να διαθέσουν δημόσιες κοινόχρηστες βρύσες για δωρεάν πόσιμο νερό στους πολίτες και να προωθήσουν την υποχρεωτική διάθεση δωρεάν πόσιμου νερού σε κάθε τραπέζι εστίασης (καφέ, μπαρ, εστιατόρια).
Συγκεκριμένα, τους κάλεσαν να εφαρμόσουν τον Νόμο 4736/2020, που -μεταξύ άλλων- ορίζει ότι «από την 1η Ιουλίου 2021, οι Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού, οι οποίοι διαθέτουν δίκτυο πόσιμου νερού, υποχρεούνται να διαθέτουν κοινόχρηστες βρύσες προς δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού σε κοινόχρηστους χώρους συνάθροισης κοινού εντός των ορίων της αρμοδιότητάς τους», καθώς και την Οδηγία 2020/2184/ΕΕ, που -μεταξύ άλλων- προβλέπει την «προώθηση της παροχής δωρεάν νερού ανθρώπινης κατανάλωσης για τους πελάτες σε εστιατόρια, καντίνες και υπηρεσίες τροφοδοσίας».
Αυτή η Επι–Στροφή στο δωρεάν πόσιμο νερό είναι ένα από τα αποτελέσματα του μακροχρόνιου αγώνα των κινημάτων νερού στην Ευρώπη (αλλά και σε όλο τον κόσμο), που οδήγησε στην έκδοση των αντίστοιχων ευρωπαϊκών οδηγιών για διάθεση δωρεάν πόσιμου νερού.
Η κρατική διαχείριση, παρά τους όποιους νόμους, συντάγματα, θεσμούς, δικαιοσύνη, συμβόλαια κλπ, οδηγεί στην ιδιωτικοποίηση, διότι “η θέληση του κράτους στις γενικές της γραμμές καθορίζεται από τις μεταβαλλόμενες ανάγκες της κοινωνίας των πολιτών, από την υπεροχή της μιας ή της άλλης τάξης”.
Όλες οι υπάρχουσες εμπειρίες από όλο τον κόσμο (και από την Ελλάδα), οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ανάθεση της διαχείρισης του νερού σε λίγα χέρια ιδιωτικά ή κρατικά, καταλήγει τελικά σε ρύπανση, υποβάθμιση, στέρηση και αυξημένα τιμολόγια νερού. Κάθε είδους αυταπάτη ανάθεσης έχει πλέον τελειώσει.
Η πιο συμβατή υπάρχουσα δομή για την υλοποίηση της κοινωνικής-κοινοτικής διαχείρισης, για την άμεση συμμετοχή των πολιτών, για τη δημοκρατία του νερού και για την επανάκτησή του ως κοινό αγαθό με σεβασμό στον φυσικό νόμο του κύκλου του νερού είναι η μη-κερδοσκοπική διαχείρισή του από τους ίδιους τους πολίτες συνεργατικά.
________________________
Άρθρο στην εφημερίδα "Χορτιάτης 570", Φύλλο 178, Σεπτέμβρης 2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.